Vastelaovend same, met Wladi

GETUIGEN

“Hoor je wel wat ik zeg?” “Nee, jij luistert niet!” “Ik heb dit toch al vaker gezegd.” vuurt Wladi.

“Sorry meneer Scheffer, ik probeer u alleen maar te helpen.” zegt de afdelingsarts in het Zuyderland ziekenhuis.

“Weet ik toch, je bent een goede vent.” “Je hebt me met de pijn goed geholpen” reageert Wladi, “Maar nu moet je luisteren naar wat ik zeg”.

Onverwachts zijn Angela, een buurtbewoonster, en ik getuigen in een situatie waar we vooraf niet voor gekozen zouden hebben, doch waar we uit respect voor Wladi en zijn ondraaglijke situatie onze medewerking van harte aan verlenen. Vreemd is het wel, dat een arts via vragen in deze gezamenlijke setting probeert te achterhalen of de wens van Wladi een grondvest heeft.

We zijn hier op aarde om te leven, in vreugde en geluk, dit is ons geboorterecht, ik noem het onze Bouncewish. De levenskwaliteit voor Wladi is beneden het vriespunt gedaald. Zijn lichaam en gesteldheid staan alle zaken, waaruit hij gewend was vreugde te halen niet meer toe. Meermaals geeft hij aan dat hij eenzaam is. En klaar. Vooral dat laatste, klaar.

GEBROOK, DOE BIS VA MICH

Hoensbroek heeft een speciaal plekje in ons hart, wij zijn hier groot geworden. Dit geldt voor elke Hoensbroekenaar, los van naam, faam, rang, stand of daden. In dit kader interviewen we, vanuit de Living Sculpture Vind mij Zie mij , bewoners om te achterhalen wat dat plekje is, hoe het eruit ziet.

Gebrook doe bis va mich, vraagt:
Wat is jouw lach en wat is jouw traan van, over of in het dorp?
Met welke intentie woon jij hier?
Wat en wie is voor jou een icoon in het dorp?
Wat zie jij graag veranderen in ons dorp?

In zijn laatste weken, dagen heb ik hier meermaals over kunnen spreken met Wladi. Bij de eerste vraag was hij zichtbaar geraakt. Hij is niet van de grootse vergezichten, ook niet van de filosofische beschouwingen. Hij houdt van direct en kort door de bocht, op weg naar het doel.

“Mijn lach van het dorp is carnaval. Heerlijk om dan op stap te gaan en veel bekenden tegen te komen. Hier haal ik plezier uit.”
“Mijn traan is het geweld, jammer dat dat ook met carnaval is. Er is altijd zeik als je hier op stap gaat”. Samen constateren wij dat dit geweld ons leven in Hoensbroek op een manier begeleid heeft en er voor gezorgd heeft dat je altijd op je hoede bent, of waakzaam. Dit is een soort rem op de vrijheid van ontwikkeling die je jezelf gunt. Dit heeft tevens invloed op de opvoeding van je kinderen, dit geef je door.

“Dat geweld zou ik graag anders willen zien” “stoppen daarmee, ’t zijn ook vaak dezelfden die dit doen, zelf veel slaag gehad, ik ken ze” dit is dan het antwoord op wat je graag ziet veranderen? “Ja; ik heb zelf ook dingen gedaan op of over het randje” lacht hij “maar meer op het randje, kwajongens streken, niet crimineel”.

“’s Nacht over de heg klimmen, er zat een gat in het hek, om dan te gaan zwemmen bij mooi weer, op Ter Veurdt, daar heb ik goeie herinneringen aan”. Een iconische gebeurtenis dus “jij met je woorden, William, gewoon leuk, plezier maken”. “Als ik jou daarmee een plezier doe prima, ik begrijp je wel hoor, iconische gebeurtenis” lacht hij er achteraan.

Wat zie jij verder als een icoon van het dorp “het kasteel natuurlijk, dat ligt er maar bij, dat wij daar niet naar binnen kunnen zonder te betalen vind ik niet goed” “het is toch nu òns kasteel, die familie heeft het verlaten”.

“Wat ik voor het dorp zou willen is dit wat wij nu doen ‘samen’. Samen iets doen en contact hebben met de buurt, dit vind ik geweldig”. “Echt geweldige mensen, echt lieve mensen wonen hier.” Hij noemt enkele namen.

Met welke intentie woon jij in Hoensbroek? “Ik wil er samen wat van maken … maar nu, nu ben ik klaar”. Het besef van een afscheid begint zijn gelaatsuitdrukking vormend te bepalen.

OREN

De uitspraak “ jij luistert niet, hoor je wel wat ik zeg? ” typeert Wladi, die uitspraak is zo te transponeren naar vele andere situaties die wij samen hebben meegemaakt de afgelopen tijd en is voor velen zeer herkenbaar. Hetzelfde stuk maar net even anders van toonsoort.

Het afgelopen jaar zijn wij als buren nader tot elkaar gekomen. Ik kende hem als dorpsgenoot, vooral van zien en van sommige streken die hij uitgehaald heeft. Met zijn vader Gerrit heb ik in vakanties bouwwerkzaamheden verricht, bij een oom van mij, ik was zijn handlanger. Een harde werker met mooie sterke verhalen. Dat harde werken is in mijn jonge tienerjaren een voorbeeld dat ik heb leren waarderen en dat mijn leven mede gekleurd heeft. Tempo maken. Aan de andere kant was hij naast hardnekkig eigenwijs ook weer dienend aan zijn opdrachtgever. Zaken die ik bij Wladi terug meende te zien, alhoewel hij niet over zijn vader sprak daarentegen zijn moeder geregeld benoemde. Zijn moeder was heilig voor hem, begreep ik.

Samen hebben Wladi en ik uitstapjes gemaakt, op zoek naar een goede kop koffie en een heerlijk stuk gebak, al dan niet na een lunchplankje. Bij ons in het dorp doch veel in een ruimere cirkel er om heen, bij ons in de regio en daar hoort Duitsland ook bij.
De rijkheid die wij onderweg tegen kwamen zouden we graag binnen ons dorp zien. Ooit was die rijkheid aan keuzes er, waar is die gebleven, wat is er gebeurd, waar waren wij met onze aandacht?

Op een van deze tochten zegt hij: “ik heb nog eens nagedacht wat jij daar en daar over zei, ik ben het er toch niet mee eens”. De autorit maakt het mogelijk dat ik mijn standpunt verder kan toelichten. “Ja als je het zo ziet begrijp ik jou, dan heb je nog gelijk ook”, “maar ik doe het toch niet, ik blijf bij mijn standpunt”. Naar elkaar luisteren doe je met dezelfde oren als waar je mee hoort, de intentie is echter anders, de uitkomst is aan vrijheid onderhevig, de basis is respect. Van bepaalde opvattingen was hij niet af te brengen. Zo ook niet van keuzes. Zwart wit, zoals de drie strepen op zijn gympen.

Wladi is met 3 jaar vanuit Amsterdam naar Hoensbroek gekomen. De drie Amsterdamse kruisjes meegenomen in de voorliefde voor Ajax. Er zijn binnen de kunstwereld kunstenaars die Amsterdamse Limburgers genoemd worden, of Limburgse Amsterdammers; op voetbal-supporters niveau behoort Wladi tot een vergelijkbaar fenomeen, hij staat hier niet alleen in overigens. Mooi detail is dat een ex-prof van Ajax, speler uit het 1e team, zijn leven verder in Hoensbroek heeft vormgegeven, Loek den Edel. Een icoon, den Edel scoort het eerste doelpunt voor Ajax in de ere divisie. Uniek, dit is eenmalig, daar kan nooit een tweede van zijn. Een Breuker-Mokummer of een Mokummer-Breuker? Bij ons in Hoensbroek,’dapp’re stijders fier en koen, rood en wit wordt kampioen’.

DE PROFS

We hebben veel gelachen, over het dorp en over onszelf, hoe wij met dit dorp een omgangsvorm hebben gevonden. Rijk en evenzo bizar. In de verschillen van ons leven zitten zoveel parallellen gedicteerd door onze leefomgeving.
Nog meer verbaasd zijn wij over de idiote situatie waar we als gemeenschap in beland zijn. Zijn uitspraak ‘ je hoort wel wat, maar je luistert niet ’ is een rode draad door alle bewegingen van de overheid en instanties die ons pad gekruist hebben het afgelopen jaar.

Als buurtbewoners worden we inmiddels gezien maar niet gehoord. We worden niet voor vol aangezien, zo voelt het. De communicatie bevindt zich niet op een zelfde vlieghoogte, zelfs de bandbreedte komt niet bij elkaar in de buurt. De belangrijkste reden is dat men geen fouten mag maken in verband met de afreken-cultuur waarbinnen zij opereren. Daaroverheen ligt de sluier van ‘ wij weten het, wij zijn de professionals ’ die sluier werkt verstikkend en maakt reflecteren onmogelijk, laat staan dat het ruimte biedt tot zelfreflectie. Onmogelijk om zo de werkelijkheid waar te nemen. Zonder zelfreflectie is er geen verandering mogelijk.
Een verandering lijkt ver weg, een verandering begint aan het begin van een traject, het is een scheppende kracht, en zit niet in het handhaven, dat zegt het woord letterlijk, handhaven. Als je in de hoek van overlast-ervaren zit is handhaven hierop meer dan prettig, het kan de situatie verzachten doch nooit oplossen.
Een brand blussen? Pak de brandhaard aan! Hierover zaten wij op een lijn. Ook in de route naar een verandering. "William, wij zijn Galliërs, wij zijn strijders, jij op jouw manier, ik op mijn manier, maar vooral samen". "Jij bent zo’n Panoramix, met je toverdrank, zo zie ik het". En jij, vraag ik hem? "Ken je dat hondje ..?". Hij maakt de zin niet af, de hond hoort bij hem begrijp ik. "Man, wat had ik hier graag meer mee willen doen, samen".

Elke professional is in zijn eigen buurt een buurtbewoner. Leg je bij thuiskomst de kennis dan naast je neer en ga je je anders gedragen? Of, neem jij die kennis mee en kun jij er jouw leefomgeving mee dienen. Wat? Niet neerleggen, wij dus ook niet. Waarom is het dan zo moeilijk voor de vermeende professionals om ons buurtbewoners op een waardige manier te benaderen. Gedreven door een eigen gelijk en opererend in het keurslijf van een instituut proberen zij ons te sturen, vergetende dat hun rol, functie en taak precies andersom uiting en vorm moet krijgen.
Een onmogelijke opgave om in de ongelijkheid de gelijkwaardigheid te leven lijkt het.
Absoluut niet, zeg ik, als een openheid met respect inhoud mag krijgen dan kunnen we samen bergen verzetten. Deze content hebben Wladi en ik vaak besproken.
Oké mijn woordkeuze heb ik in onze gesprekken vaker moeten herzien niet qua content doch meer qua vorm. ‘Praat niet zo ingewikkeld, praat normaal, pas als ik het als bouwvakker kan begrijpen zit je goed’. Hij dwong mij om mijn woordkeuze telkens weer te toetsen aan de straat-taal en dito omgang. Ouwhoer wat een zeik.

Wladi had in de buurt een nieuwe omgang ontdekt. De atelier ViZi sessies gaven hem een vorm van erkenning, zijn geluid werd op waarde geschat. Samen aan een verandering werken. De overeenkomsten ervaren en de verschillen ruimte geven. Doch veel belangrijker, onzin niet rechtbreien en anderen niet met jouw ellende en onvermogen opzadelen.

Wladi was de professional wat betreft het met een team van gelijkgestemden ieder zijn rol te nemen en een resultaat neer te zetten, een attitude uit de bouw. Kwaliteit willen leveren en het beste geven van dat wat je geleerd hebt, een vak met passie inhoud geven en tot een ambacht verheffen. Mooie input in het atelier.

MOTIVATIE RAAMPOSTER

Het samen met carnaval van Wladi heeft tot een raamposter geleid. We hebben gemeend deze diepere wens van hem tot expressie te brengen. Dit doen we nu binnen de mogelijkheden die ons gegeven zijn. De gekozen foto laat het resultaat zien van samen aan iets bouwen en de grenzen verleggen.
De foto is van een carnavalswagen gebouwd door Kiebele #66, uit de optocht van 1992. Kiebele is vanuit de wagenbouw-traditie een game changer geweest voor de carnaval in Hoensbroek. De drijvende verbeeldingskracht heeft de grenzen opgezocht en verlegd. Elk tafereel door Kiebele gebracht had een verhaal met een diepere laag, dat maakte dat er voelbaar iets anders gebeurde. Bouwen met het adagium vastelaoves geveul, dat is passie gecombineerd met altijd een stapje extra zetten. De retour op deze attitude is groter dan de energie die je er in stopt. Noem het meerwaarde creatie, precies dat is wat het dorp weer nodig heeft, meer waarde, meerwaarde.
De begeestering die hier van uit gaat zaait bewust en onbewust een verlangen bij anderen, die tot op de dag van vandaag nog zijn uitwerking heeft.
Dat is waaraan Wladi zijn energie wilde geven binnen het atelier ViZi, samen boetseren aan een mentale verandering voor ons dorp. Iets doen. Bouwen.

FIN, HET BEGIN

Aan het einde zegt hij “ik hou eigenlijk helemaal niet van carnaval”.
Vol verbazing kijk ik hem aan, na een stilte begin ik te lachen “meen je dit nou echt”, “ja” zegt hij, samen hebben we gelachen om deze paradox.

Dit laat mooi zien dat het gewenste of beoogde resultaat via een totaal andere route te realiseren valt dan dat het eigen perspectief toestaat. In de hardnekkige eigenwijsheid zit tevens een bereidwilligheid, deze bereidwilligheid is het fundament om anders naar zaken te kunnen kijken. Wil je het anders, doe het anders!
Dit spel hebben wij gespeeld, van elkaar geleerd. De tijd was kort, vaak intens doch bovenal rijk. Dit hebben we naar elkaar kunnen uitspreken. Wederzijds begrip. Dankjewel, bikkel …

Vastelaovend same
Gebrook, doe bis va mich